Çoğunda kulak deliği vardır. Büyük çoğunluğun derisi yumuşaktır. Sırt tarafta granüller şeklinde pullar ve genellikle bunlarla birlikte büyükçe kabarcıklar (tüberküller) bulunur. Karın kısmındaysa genellikle birbirini örten pullar bulunur.
Gekkonidae familyasına bağlı kertenkeleler çok çeşitli biotoplarda bulunabilirler. Bazıları ağaç, çalılık gibi yerlerde bazıları ise kayalık, taşlık ortamlarda yaşarlar. Bazıları ise binaların iç yada dış cephesinde bulunurlar. Büyük çoğunluğu örümcek ve böcek gibi avlarını geceleyin avlarlar, gündüzleri ise kaya duvar oyukları, taş ve ağaç kabuğu altlarında gizlenirler.
Gekkolar diğer kertenkelelerden farklı olarak ses çıkartabilme özelliğine sahiptir, bunu dillerini damaklarına sürterek yaparlar.
Yumurtaları sert bir kabukla kaplıdır, erkeklerin boyları genelde daha büyük ve kuyruk dipleri daha şişkincedir.
Ülkemizde 5 cins, 7 tür bulunmaktadır. Türleri ayırt etmek için aşağıdaki tabloyu kullanabiliriz.
1) Hayvanın belirgin göz kapakları var, benekli leopar
desenli. Eublepharis
angramainyu
2) Hayvanın göz kapakları yok, göz saydam bir kapsül
ile örtülü. Bakınız madde 3
3) Parmak altlarında çift sıralı plaklardan oluşan geniş
bir kısım, parmak dibinden parmağın 2/3'üne kadar devam eder.
Parmağın geri kalan 1/3 'lük kısmı dar ve yanlardan basıktır.
Hemidactylus turcicus
4) İnce yapılı parmakların yalnız uç tarafları
genişlemiştir. Bu uç kısmında uzunlamasına bir olukla
ayrılan iki büyük plak bulunur tırnak gerektiğinde bu oluk
içine çekilebilir. Asaccus elisae
5) Parmaklar ince ve uzun yapıda altlarında bir sıra
halinde dizilmiş lameller bulunur.
Bakınız
madde 6
6) Sırt ve kuyruk üzerinde diğer pullardan daha iri
karinalı tüberkül sıraları yok.
Stenodactylus
grandiceps
7) Sırt ve kuyruk üzerinde diğer pullardan daha iri karinalı tüberkül sıraları var. Bakınız madde 8
8) Kuyruk altı ve üstünde küçük karinalı pullar vardır.
Mediodactylus
heterocercum (Cyrtopodion heterocecum)
9) Rejenere olmamış kuyruk altında ortada bir sıra
geniş pul bulunur, kuyruk üzerinde ise enine dikenimsi büyük
karinalı pullar bulunur. Bakınız madde 10
10) Sırtta sırt ve belirgin karinalı tüberküllerin boyuna sırası genelde 14, bazen de daha az yada çok. Cyrtopodion scabrum
11) Sırtta daha küçük ve karinalı tüberküllerin boyuna
sırası 10-12, sır tarafta siyahımsı ve enine dalgalı bantlar
var. Mediodactylus
kotschyi (Cyrtopodion kotschyi)