Türkiye'de
kaç
tür
kertenkele vardır?
Türkiye'de 64 türe yakın
kertenkele yaşamaktadır, ancak bazı türler bazı
herpetologlara göre alttür, bazılarına göre ise tür
sayıldığından bu sayıda ufak tefek farklılıklar
olabilmektedir.
Türkiye'de
kaç
tür
yılan vardır?
Türkiye'de 54 türe yakın
yılan yaşamaktadır, ancak bazı türler bazı
herpetologlara göre alttür, bazılarına göre ise tür
sayıldığından bu sayıda ufak tefek farklılıklar
olabilmektedir.
Türkiye'de
zehirli
kertenkele
var mıdır?
Hayır!
Ne Türkiye'de ne Asya'da, ne Afrika'da
ne de Avrupa'da zehirli kertenkele yoktur.
Dünya'da sadece iki tür kertenkele zehirlidir (Heloderma
suspectum, Heloderma horridum) bunlar da sadece Güney Amerika
ve Kuzey Amerika'nın güney'inde yaşarlar. Ancak bu iki tür
kertenkelenin de zehir iletim sistemleri fazla gelişmediği
için insanlara zarar veremezler.
Ülkemizde yanlış olarak, yeşil kertenkelelerin zehirli olduğu sanılmaktadır. Bu çok yanlış bir inanıştır, ülkemizde zehirli kertenkele dünyada varolan iki zehirli kertenkele türü sadece Amerika kat'asında yaşarlar.
Türkiye'de
zehirli
yılan
var mıdır?
Evet Türkiye'de bulunan 54 yılan türünden 13
türü zehirli 3 türü yarı zehirli geri kalan 38 türü ise
tamamen zehirsizdir. Ancak ne zehirli nede zehirsiz yılanlar,
üzerlerine basılmadıkça, taş ve sopa ile korkutulmadıkça
insanlara saldırmazlar, tersine kaçarlar.
Zehirli
Yılan
ile
Zehirsiz Yılan'ı nasıl ayırdedebilirim?
Öncelikle şunu belirtmeliyiz ki, bir yılanın zehirli yada zehirsiz olduğunu
saptamak, çoğu kez uzmanlık gerektiren bir konudur.
Her ne kadar Türkiye'de bulunan yılanların zehirleri,
sağlıklı bir insanı öldürecek kadar güçlü değilse de, yine
de canınızı oldukça acıtabilir, ve ciddi yaralanmalara
neden olabilir bu bakımdan dikkatli olmak gerekir. Şunu
hiç aklımızdan çıkartmayalım ki; Hiç bir yılan taciz
edilmedikçe insanlara saldırmaz ve ısırmaz, tersine
insanlardan kaçar. Ayrıca zehirli yılanlar, tarım alanları
ve bahçelerdeki fare, köstebek gibi kemirgenleri yiyerek
beslendiklerinden, çok faydalı hayvanlardır. Bu bakımdan
bağ ve bahçelerinizdeki yılanları; ister zehirli ister
zehirsiz olsun öldürmeyiniz!
Yarı zehirli tabir ettiğimiz yılanlar Colubridae familyasından:
Malpolon insignitus (Çukurbaşlı Yılan) Max boyu: 180cm - 2
Metre
Telescopus fallax (Kedi Gözlü Yılan) Max boyu:
70-80cm türleridir
Telescopus
nigriceps (Siyah Bantlı Kedi Gözlü Yılan) Max
boyu:68 cm.
Her üç yılanında zehir dişleri ağzın gerisinde bulunduğu için, vücudun parmak gibi ince uzun kısımları, yılanın ağzına girmediği sürece insanlar için tehlikesiz, ancak küçük kertenkele ve fareler için ölümcüldür.
15 Zehirli yılan'ın 14'si Viperidae (Engerekgiller) Familyasına ait olup, diğeri Elepidae familyasındandır zehirleri sağlıklı bir insan için ölümcül olmasa bile (Acilen doktora gidilmelidir), ciddi yaralanmalara ve sakatlıklara neden olabilir ayrıca oldukça can yakıcıdır. Bunlar:
Macrovipera lebetina (Vipera lebetina)
(Koca Engerek) (Blunt-Nosed
Viper) Max Boyu: 124cm(Zehirli)
(Venomous)
Montivipera albizona (Vipera
albizona) (Zehirli) (Venomous)
Montivipera bulgardaghica (Vipera
bulgardaghica) (Bolkar Engereği) (Bolkar Dagh
Viper) (Zehirli) (Venomous)
Montivipera raddei (Vipera raddei) (Ağrı Engereği) (Rock Viper) Max Boyu: 1m
(Zehirli) (Venomous)
Montivipera
wagneri (Vipera wagneri)
(Vagner Engereği) (Ocellated
Mountain Viper) Max Boyu 50-90cm(Zehirli) (Venomous)
Montivipera xanthina (Vipera xanthina) (Şeritli Engerek) (Ottoman Viper) Max
Boyu: 80cm, nadiren 1m (Zehirli)
(Venomous)
Vipera
transcaucasiana (Vipera ammodytes transcaucasiana)
(Boynuzlu Engerek) (Nose-Horned
Viper ) Maksimum boyu 1 Metre(Zehirli)
(Venomous)
Vipera barani
(Baran Engereği) (Baran's
Viper) Max Boyu: 55cm
(Zehirli) (Venomous)
Vipera darevskii
() (Zehirli) (Venomous)
Vipera kaznakovi (Kafkas Engereği) (Kaznakow's Viper)
(Caucasian Viper) Max Boyu: 60 -70cm(Zehirli) (Venomous)
Vipera pontica (Çoruh Engereği) (Pontic Viper) Max Buyu:
50cm(Zehirli) (Venomous)
Vipera
anatolica (Vipera ursinii
anatolica) (Anadolu
Küçük Engereği) (Meadow Viper) Max Boyu: 50-60cm (Zehirli) (Venomous)
Vipera
eriwanensis (Vipera ursinii
eriwanensis) (Küçük
Engerek) (Steppe Viper) Max Boyu: 50-60cm(Zehirli) (Venomous)
Walterinnesia morgani (Çöl
Kobrası) Max Boyu 120cm türleridir.
Bunların içinde büyüklük ve zehir keselerinin büyüklüğü bakımından en tehlikeli olabilecek türler:
Macrovipera lebetina
(Vipera lebetina) Max Boyu:
124cm
Montivipera
xanthina (Şeritli
Engerek) Max Boyu: 80cm, nadiren 1m türleridir.
Vipera ammodytes (Boynuzlu Engerek) Maksimum boyu 90cm -
1 Metre
Ancak ne zehirli yılanlar ne de zehirsiz olanlar, üzerlerine basılmadıkça, köşeye kıstırılıp rahatsız edilmedikçe insanları ısırmazlar tersine kaçarlar. Bu yılanlar tarlalardaki kemirgenleri yediklerinden faydalıdırlar ve kesinlikle korunmalıdırlar.
Zehirli
yılan
sokmasına
durumunda ne yapmalıyım?
Yılan sokması sonucu
tedavi uygulanması tamamen doktorların işidir. Bu sayfada
yazılanlar, tamamen konu hakkında bilgi edinmek isteyen
kişileri bilgilendirme amacı taşımaktadır. Bu sayfada
yazılanların yanlış yorumlanması sonucu oluşabilecek kötü
durumlardan hiç bir sorumluluk kabul edilmez.
Zehirin yayılması:
Zehirli Yılan ısırınca, zehir dişlerinden akan sıvı vücut içine iki koldan yayılır. Bunlardan biri kan dolaşım sistemidir. Fakat zehir dişinin doğrudan damar içine batması ender görülen bir olaydır. Böyle olduğunda zehir çabuk yayılır ve birkaç dakika içinde etkisini gösterir. İkinci yol lenf dolaşım sistemidir. Zehir vücut içine daha çok bu yol ile yayılır, lenf yoluyla yayılma yavaş olur. Fakat zehrin bazı toksik unsurları, temasa geldikleri dokuları ve ince damarları tahrip ederek kan ve lenf in dokular arasına sızmasına neden olurlar. Lenf yoluyla yayılmada vücudun hareket ettirilmemesi gerekir. Çünkü hareket zehrin yayılmasını hızlandırır. Zehrin lenf yoluyla yayılması önlenmezse. Sonuçta zehir kana karışmış olur ve daha tehlikeli bir durum ortaya çıkar.
İlk Yardım:
Böyle bir durumda yapılacak ilk işler aşağıdadır.
Isırılan kişi, ısıran yılanı yakalamaya çalışmamalıdır; çünkü bu durum diğer ısırma ve yaralanmalara sebep olabilir, ayrıca hareket zehirin yayılmasını çabuklaştırır. Hastahanelerde farklı yılanlar için farklı tip antiserumlar yoktur bu bakımdan yılanın türünü hassas olarak belirlemenin fazlaca bir anlamı da yoktur. Her yılan ısırması zehirli bir yılan ısırması anlamına gelmez, çoğu kez insanlar, zehirsiz yılanlar tarafından ısırılır. Hatta zehirli bir yılan ısırsa bile her zaman zehir enjekte etmeyebilir.
Yılan türlerinin ısırmalarında, şayet zamanında önlem alınırsa, ölüm çok enderdir. Tedavi edilmemiş engerek ısırmalarında dahi 24 saat içinde bir ölüm olayına pek rastlanmaz. Bununla birlikte yılan ısırmaları ciddiye alınmalıdır. Derhal mekanik emme yapılmalıdır. Şayet yarım saat içinde ısırılan yerde bazı belirtiler ortaya çıkarsa bir zehirlenme ihtimali vardır. Bu durumda tedaviye geçmek için vakit kaybedilmemelidir. Ancak telaşlanma ve heyecan aynı şekilde tehlikeli olabilir. Bu bakımdan hasta yatırılmalı ve sakinleştirilmelidir.
Bazı hassas kimselerde (yılan zehirine aşırı duyarlı) ısırılma olayından hemen sonra kasılmalar ortaya çıkar, bu durumlarda mümkün olduğunca çabuk tıbbi yardım gereklidir.
Eğer bir zehirli yılan tarafından zehirlenme olayı gerçekleştiyse:
Türkiye'deki zehirli yılanların bir kaçı hariç neredeyse tamamı Vipera cinsine aittir, yani engerekdir. Engereklerin zehri kanın yapısını bozar bir kişi engerek tarafından ısırıldıysa ve engerek hatırı sayılır miktarda zehir enjekte ettiyse: Bölgesel ağrı, şişme, ödem, deri renginin değişmesi ortaya çıkacaktır. Bazı durumlarda yara ve hastanın dişetlerinde kanamalar meydana gelir. Ciddi zehirlenmelerde ise dirsek ve diz üzerine geçen şişmeler veya kanamalar 2 saat içinde görünebilir.
1) Isırılan yeri su ile yıkayıp üzerindeki yüzeysel zehirden kurtulun, ısırma yerini kesinlekle ovuşturmayın ve 8-10 cm. kadar üzerinden bir bağ ile (mendil, kravat, serum lastiği) ile sıkmak. Bağ ne çok gevşek nede çok sıkı olmalıdır ve arada gevşetilmelidir. Buradan amaç deri altındaki lenf hareketini durdurmak ama kan dolaşımına engel olmamaktır, baskı bu düzeyde olmalıdır, bilekteki nabız atışı hissedilmelidir. Ayakta ise nabız atışı topuktan alınmalıdır. Hastaya kesinlikle alkol VERİLMEMELİ, Antihistaminik ilaçlar VERİLMEMELİDİR.
2) Eğer ısırık zehirli yılan ısırığıysa ve yılan zehir boşalttıysa (ki her yaklaşık 3 ısırma olayından birinde boşaltmayabilmektedir) eğer hastayı 1 saat içerisinde bir hastahaneye yetiştiremeyeceksek o zaman (Bunu ısırma yerine yakın çok büyük ağrı, şişkinlik, ödemli kızarıklık ve morarma oluşmasıyla anlarız.) Isırılan yerin biraz üstünü antiseptik (Alkol, tentürdiyot vs.) ile temizledikten sonra temiz bir enjektörün on kısmını bıçak ile kesip bir çeşit emme pompası oluşturup, bununla ısırın yerini emdirerek zehrin boşaltılmasını sağlamamamız gerekir. Bu olayın ısırmadan ilk 15 dakika içinde yapılması çok faydalıdır yarım saat geçtikten sonra yapılacak müdahalelerden fayda sağlanamamaktadır.
3) Lenf ve bununla birlikte zehrin çıkması için emme işleminin vantuz ile yaklaşık 15-20 dakika boyunca çekilmesi gerekir. Ağız ile emilecekse, emen kişinin ağzında yara bulunmamalıdır ve emilen sıvı derhal tükürülmelidir. Ancak ağız ile emmektense daha iyisi plastik büyükçe bir şırınganın ön kısmı kesilerek vantuz olarak kullanılmalıdır ve zehir bununla emilmelidir. Kesinlikle insizyon (kesi) yapılmamalıdır. Hasta mümkün olduğunca yavaş hareket ettirilmeli ve kendisine kesinlikle alkollü içecek verilmemelidir çünkü bu zehrin kana karışmasını hızlandırır.. Hastaya hiç bir tedavi uygulanmasa bile ölüm olayı (Yılan büyükse ve tüm zehirini boşalttıysa ve ısırılan kişi sağlıklı değilse) 24 saatten önce gerçekleşmez bu yüzden acele edip yanlış bir hareketten kaçınılmalıdır. Yılan zehirinin emilmesi işlemi yılan ısırmasından hemen sonra yapılırsa etkisi artar ısırma olayından yarım saat geçtikten sonra yapılacak olan emme işleminin bir faydası olmaz.
4) Hastaya Yılan Serumu enjekte etmek ve diğer rahatsızlıkları bakımından tedavi altına almak için, en kısa zamanda bir doktora başvurması veya bir hastaneye götürülmesi gereklidir Gerekiyorsa yılan serumu bir doktor nezaretinde yapılmalıdır çünkü serum, sadece 2. ve 3. tür zehirlenmelerde uygulanır. Çünkü bir görüşe göre panzehir aşırı duyarlılığı olan kişilerde ölümcül anaflaktik şoklara neden olabilir. Eğer yukarıda belirtildiği gibi hastanın ısırılan yeri mekanik emme yöntemiyle emildiyse 1. tür zehirlenmelerde yılan serumu uygulaması yapılmamaktadır.
Bu arada yeri gelmişken bu dereceleri ve doktor tarafından uygulanacak serum dozunu yazalım.
1. Derece: Yılanın soktuğu yerde şiddetli ağrı ve zonklama diş çevresinde 3-6 cm arası ödemli kızarıklık, görülür. Zehir emildiyse seruma gerek yoktur, 12 saat içinde belirtiler kaybolur. Zehir emilmediyse baldırın ön-yan yüzü veya kalçadan 1 ampul yılan serumu yaptırmak (Bir doktora) yeterlidir. (Önceden antiseruma alerji olup olmadığı kontrol edilmelidir)
2. Derece: 1. derecedeki belirtilere ilaveten, şişkinlik ve kızarıklıklar vücuda yayılmaya başlar, ödemli bölgede kanamalı lekeler ve morluklar belirir. Bunlara ilave olarak; Terleme, bulantı, kusma, karınağrısı, hafif ateş varsa, bu 2. dereceden bir zehirlenmedir ve doktor tarafından 1 ampul yılan serumu iv. olarak, bir ampul de kalçadan olmak üzere toplam 2 ampul serum yaptırılır (doktor nezaretinde).
3. Derece: 1 ve 2. Derece zehirlenmelere ilaveten, belirtiler büyüyerek artarsa, vücut ısısı düşmeye başlar, nabız atışları artar ve hasta şoka girerse bu 3. dereceden bir zehirlenmedir ki. Bu durumda hastahanede doktor tarafından damardan en az 5 ampul serum yapmak gerekir
4. derece: (Türkiye'deki yılanlarada görülmez) Genellikle çıngıraklı yılan sokmalarında görülen çok daha ağır belirtiler gösteren bir zehirlenmedir, Türkiye'deki yılan türlerinin ısırmasıyla bu tür zehirlenme olamayacağından, akılları karıştırmamak için bu tür zehirlenmeyi anlatmıyorum.
Bu müdahalelerin hepsinin hastahanede yapılması gereklidir ayrıca hasta müşahade altına alınmalı Tansiyon kontrol altına alınmalı, kan sayımı yapılmalı, kandaki fibrinojen düzeyi, trombosit sayısı, protrombin zamanı, azot düzeyi ve elektrolitler incelenmeli, hatta bunlar 2-8 saat arayla tekrarlanmalıdır. Ayrıca alyuvarlardaki olası yapısal değişiklikler belirlemek amacıyla periferik yayma da yapılmalıdır. Tansiyon düşmesine eşlik eden asidoz (kanda asitlik düzeyinin yükselmesi) durumunun sık sık laktat düzeylerinin ölçülmesi gerekir. İdrar incelemeleri sonucunda olası alyuvar yıkımına bağlı hemoglobinin ve olası kas dokusu yıkımına bağlı miyoglobin varlığı belirlenebilir. Dışkıda gizli kan da aranmalıdır. Tedavi buna göre sürdürülmelidir. Eğer bu kişiye daha önce yılan serumu uygulandıysa bunu doktora mutlaka söylemek gereklidir çünkü yılan serumları aynı kişide 2 veya 3. kullanımdan sonra hastanın anaflaktik şoka girmesine neden olabilir varsa bu durum doktora önceden bildirilmelidir.
Tabi bu sayılanlar çok ağır vak'alar için geçerlidir ki normalde Türkiye'de bu türden ölüm olaylarına rastlanmamıştır. Türkiye'deki yılan sokmalarında eğer zehir emildiyse en fazla 2. dereceden bir zehirlenme gerçekleşebilir o da hasta büyük bir engerek tarafında ısırıldıysa ve engerek bütün zehirini enjekte ettiyse.
Arada
doğaya kamp yapmaya gidiyoruz, yılanlar bize zarar verir mi?
Öncelikle yılanlar insanlara durduk yere
kesinlikle saldırmazlar, tersine kaçarlar. Bu bakımdan bir
yılanla karşılaştığınızda eğer kaçmıyorsa onu rahatsız etmeden
yanından geçebilirsiniz. Böyle bir durumda sopa ile yılanı
rahatsız etmek veya taş atarak kaçırmaya çalışmak doğru
davranışlar değildir.
Zehirli yılan sokmalarında yapılması gereken ilkyardımı bilmek bir çok bakımdan faydalı olacaktır ancak daha önemlisi yılana kendinizi hiç ısırtmamaktır. Dolayısıyla kendinizi yılanlara ısırtmamak için yapmanız gerekenleri bilirseniz tatsız durumlarla hiç karşılaşmamız olursunuz.
Yılanlar sağırdırlar ve duyamazlar çünkü dış ve ortakulakları bulunmaz, sadece yerdeki titreşimleri algılayabilirler, dolayısıyla normal bir yürüyüş temposuyla yürüdüğünüzde çevredeki yılanlar titreşimleri algılayacak ve kaçacaklardır ancak sessizce yürüdüğünüz takdirde bir yılanla karşılaçabilirsiniz ki bu durumda onu rahatsız etmezseniz size karşı her hangi bir zararı olmayacaktır.
Yılanlar dişlerini kapalı ve uzun konçlu bir ayakkabıya batıramazlar dolayısıyla bu gibi yerlerde bu tür ayakkabı ve uzun pantolonla dolaşanlar emniyette olacaklardır.
Bulunduğunuz ortamdaki kaya ve kütükleri asla kaldırmayınız. Eğer kaldırmanız gerekirse kütüğü ileri doğru yuvarlamak yerine ilerisinden tutup kendinize doğru çekin böylelikle yılan size doğru değil, ileri doğru kaçacaktır.
Yılanlar aşırı korkmadıkça, rahatsız edilmedikçe, köşeye sıkıştırılmadıkça ve üzerlerine basılmadıkça asla bir insanı ısırmazlar. Türkiyedeki yılanların çoğunun zehirleri sağlıklı bir insanı öldürecek düzeyde değildir yine de canınızı oldukça yakabilir ve dedavi uygulanmazsa ciddi yaralanmalara neden olabilir. Kalp ve damar hastalıkları, şeker, tansyon ve böbrek yetmezliği durumları olan kişilerde veya yüksek miktarda alkol almış kişilerde ise çok daha tehlikeli sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu bakımdan yılan sokmaları ciddiye alınmalı ve en kısa sürede bir hastaneye gitmelidir. Türkiye'de kayıtlara göre yılan sokmasıyla ölüm olayına rastlanmamakla birlikte tedbiri elden bırakmamak da fayda vardır.
Yılanlar genellikle çalı altlarında ve bir yere öbek olarak yığılmış, saman, yada çalı çırpı altında saklandıklarından kamp yada piknik alanında ateş yakmak için çalı ararken dikkatli olmalı ve bu gibi yerlere çıplak elinizi sokmamalıyız. Önce bir sopa ile çalılarda gürültü yaparak yılanın kaçmasını sağlayınız.
Harabe yada terk edilmiş kulube gibi yerlere girerken çok dikkatli olmalı bu ve bu gibi yerlerde yılanların bulunabileceği düşünülmelidir.
Kamp kurarken kamp yeri seçimi çok önemlidir, taşlık, kayalık ve çalılık yerlere kamp kurmayınız çünkü bu gibi yerler yılanların sıkça bulunduğu ve bulunmaktan hoşlandığı yerlerdir.
Zehirli yılanlar genellikle güneşin battığı ve doğduğu alacakaranlık saatlerinde ve gece avlanırlar ve bu saatlerde ortaya çıkarlar bunun için ateş için odun toplama işini bu saatlere bırakmayınız.
Yerde gördüğünüz delikler genellikle tarla faresi, köstebek gibi hayvanların açtığı deliklerdir ancak yılanlar da bu deliklere girip kemirgenleri yedikten sonra saklanmak amacıyla kullanabilirler.
Ne olursa olsun zehirli veya zehirsiz hiç bir yılanı kesinlikle öldürmeyiniz! Bir çok yılan ülkemizde koruma altındadır ayrıca kemirgenleri yiyerek sayılarının artmasına engel olduklarından faydalıdırlar.
Yılanlar
faydalı
hayvanlar mıdır?
Elbette yılanlar fare nüfusunu kontrol altında
tuttukları içim tarım için çok faydalı hayvanlarıdır. Bir
farenin bir defada 9 yavru doğurduğu ve bu yavruların 1'er
aylık olunca doğurabildiğini ve her birinden tekrar 9'ar yavru
çıktığını düşünürseniz 2. ayda 1+9+81=91 yavru doğacak
3. ayda 91x9 =819+91=910 fare artık hesaplayın 1 yılın sonunda
kaç fare dünyaya geleceğini.
Eğer siz etrafınızda bu kadar çok fare görmüyorsunuz bunun sebebi çevredeki yılanlardır. Bu yüzden yılanlar doğanın dengesinin korunması için öldürülmemeli ve korunmalıdır.
Bazı köylerde yılanların öldürülmesi neticesinde, fare sayısı inanılmayacak derecede artmış, ziraat felç olmuştur, yine yılanların çiftçilerce öldürülmesi sonucu fare sayısı artmış, sonuçta İngiltere'den parası ile yılan ithal etmek zorunda kalmışlardır. Doğa üzerinde hiç bir varlık gereksiz yaratılmamıştır.
Evde
yılan veya kertenkele beslememiz mümkün mü?
Yılan ve kertenkeleler evcil hayvanlar
değildir, onları evde beslemek için vücut ısılarını korumaya
yarıyan özel UVA ve UVB ampulleri, özel ısıtıcılar ve bolca
canlı yem gerekmektedir, yurtdışında bu tür malzemeleri satan
yerler bulunmakla birlikte, ülkemizde bulunmadığından, evde
yılan, kertenkele ve bukalemun beslemek bu hayvanlara eziyet
etmek anlamına gelecek ve doğal hayata alışkın hayvancıklar,
kısa zamanda öleceklerdir.
Ayrıca bazı büyük şehirlerimizde bu hayvanlar doğadan toplanarak çok kötü şartlarda aç ve suzuz bırakılmakta ve insanlara satılmaktadır. Çoğu kez doğadan toplanmış bu hayvanlar bir litrelik pet şişenin içinde haftalarca su ve yiyecek verilmeden aç bilaç saklanmaktadır. Bu pet şişenin içinde sıkışık haldeki bir metre boyundaki yılanlar böyle uygunsuz koşullarda kendi dışkıları içinde haftalarca karanlık bir ortamda acı ve işkence çekmekte, çoğu ölmekte ölmeyenler 3-4 kuruş kazanmak uğruna insanlara satılmaktadır. Bu hayvanların da çoğu alındıktan 1-2 hafta içinde ölmektedir.
Doğadan sürüngenleri toplayarak bu türden kanunsuz ve insafsız hayvan ticareti yapan bu insanların(!) ekmeğine yağ sürmeyelim ve evde beslemek için doğadan toplanmış bu sürüngenleri satın alarak bu çirkin oyuna alet olmayalım. Hem kanunen hem de vicdanen suç işlemeyelim.
Unutmayalım ki sürüngenler insanların odalarına koyacakları süs bitkileri değildirler, ev hayvanı hiç değildirler.
Evimin
bahçesine
yılan
girmemesi için ne yapmalıyım?
Yılanlar insanlardan kaçarlar ve genellikle
insanların bulunduğu yere gelmezler. Eğer evinizin bahçesine
yılan girdiyse bu ya bir fareyi avlamak içindir yada saklanmak
için. Bu durumda evinizin bahçesinde yılanların saklanmasını
olanaklı kılacak ortamları kaldırırsanız, yılanlar bahçenizde
açık alanda boy hedefi olmak istemeyeceğinden uzun süreli
sınır ihlalleri yapmayacaktır.
Bahçenizde bulunan:
Kutular, dolaplar, sandıklar, küfeler, saman yığınları, kütükler, bir yere istiflenmiş odunlar, çalılıklar, biçilmiş ama bir kenara yığılmış çimler yılanlar için ideal saklanma yerleridir. Yine bahçenizde bulunan çukurlar, delikler, kapısı açık bırakılmış bodrumlar, merdiven altları, su ve elektrik sayacı dolapları yılanların saklanabileceği yerlerdir.
Bu tür ortamları ortadan kaldırmanız yada kapalı tutmanız işe yarıyacaktır.
