Phrynocephalus percicus

Yuvarlak olan başın ön kısmı oldukça dik olarak aşağıya iner. Burun delikleri ön tarafta olup aralarında 2-3 (az da olsa 1) pul sırası vardır. Kulak delikleri deri ile örtülü olduğu için gözükmez. Vertebral bölgedeki pullar, büyük düz veya hafif karinalıdır. Yandakiler ise karışıktır: Çok küçük pullar arasında büyük ve sivri uçlu olanları da vardır. Karın pulları düzdür. Arka ayakta 3. ve 4. parmakların iç ve dış taraflarında kesikli olarak uçları sivri çıkıntılar vardır. Kuyruk dibi geniş ve basıktır. Kuruk uzunluğu, gular kıvrıntıdan anüse kadar olan mesafenin 1.25-1.70 katı kadardır. Erişkin hayvanın toplam uzunluğu 11-12 cm. kadardır.

Renk ve desen oldukça değişkendir. Asıl renk genelde kül renginden kahverengimsi griye kadar çeşitlilik gösterir. Bunun üzerinde enine dizilmiş koyu kahverengi ve siyah lekeler bulunur bu lekeler silik olabildiği gibi hiç de bulunmayabilir. Kuyruk ve bacakların üzerinde çoğu kere enine bantlar vardır.

Kumluk çöl ve çölümsü bölgelerde seyrek bitkili mahallerde bulunur yaşar. Kovalandığında 5-10 metre koşarak bir bitkinin gölgesine durarak yere yapışık durum alır. Kuyruklarını yukarıya doğru kaldırabilirler. Dişi bir mevsimde birkaç defa yumurta bırakabilir. Yumurta sayısı 2-5 arasında değişir. Yumurtaların boyu 10-12 mm kadardır. Karıncalar, küçük böcekler ve örümceklerle beslenirler.

Moğolistan'dan Orta Asya, Kuzey İran, Transkafkasya ve Anadolu'nun doğu kesimlerinde bulunur. Ülkemizde Ağrı Dağı civarlarında bulunur. Phrynocephalus helioscopus persicus alttürü Phrynocephalus persicus olarak tür düzeyine çıkartılmıştır.